Studenci coraz chętniej podejmują zatrudnienie w trakcie trwania nauki. Praca studencka, ze względu na ich dyspozycyjność, rządzi się innymi prawami. W związku z tym, pracodawcy najczęściej decydują się na zatrudnienie ich w oparciu o umowę zlecenie. Co to oznacza w praktyce i czego może spodziewać się student po podpisaniu umowy? Umowa zlecenie to jeden z głównych typów umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że jej zapisy reguluje nie Kodeks Pracy, ale właśnie Kodeks Cywilny. Z perspektywy pracodawcy, umowa zlecenie wydaje się korzystniejszym rozwiązaniem, jednak już z punktu widzenia pracownika – niekoniecznie. Istnieją jednak sytuacje, w których umowa zlecenie jest najlepszym sposobem na organizację stosunku pracy dla obu stron. Nierzadko należy do nich właśnie zatrudnienie osoby uczącej się. Podejmowanie pracy przez studentów to coraz popularniejsza forma podreperowania studenckiego budżetu. Pozwala dorobić, połączyć pracę z nauką i zdobyć pierwsze zawodowe doświadczenia. Także pracodawcy chętnie sięgają po takich pracowników, ze względu na niskie koszty pracy. Najczęściej wybieraną przez obie strony formy umową jest umowa zlecenie. Warto więc wiedzieć z czym wiąże się to dla obu stron. Zatrudnienie studenta najważniejsze kwestie Wielu studentów wkracza na rynek pracy nie jako absolwenci, ale jeszcze posiadając status studenta. Dla wielu z nich jest to pierwsza poważna współpraca z pracodawcą, dlatego tak ważne jest poznanie podstawowych form zatrudnienia i wybranie optymalnego rozwiązania. W większych miastach uniwersyteckich, zasoby studentów to siła robocza z którą trzeba się liczyć – doskonale uzupełniają deficyt pracowniczy i godzą się na zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy. Rynek pracy daje młodym wiele alternatyw – od możliwości tymczasowego zatrudnienia na okres wakacji i weekendowo w przypadku studentów dziennych, po dłuższą współpracę z dopasowanym grafikiem w czasie wolnym od zajęć na uczelni lub w elastycznym czasie pracy. Nie wolno zapominać o studentach zaocznych, którzy chętnie podejmują stałą pracę od poniedziałku do piątku. Zatrudnienie studenta na umowę o pracę ma wtedy sens, jednak trzeba pamiętać, że jest ona mniej elastyczna i może stać się kłopotliwa dla studentów podczas sesji czy odbywania obowiązkowych praktyk. Każde płatne zajęcie to dla studentów próba poznania konkretnej branży związanej z kierunkiem nauki lub po prostu sposób na zarobienie dodatkowych pieniędzy. Dlatego studentów chętnych do pracy nie brakuje, zaś pracodawcy, zwłaszcza z takich sektorów jak usługi, turystyka i rekreacja oraz IT, zacierają ręce. Umowa zlecenie ze studentem to dla wielu z nich szansa na pozyskanie zaangażowanego i zmotywowanego pracownika na korzystnych warunkach, głównie w sferze udzielania urlopu oraz oszczędności w odprowadzaniu składek. Umowa zlecenie – jakie składki są odprowadzene Większość pracodawców chętnie dopasowuje stanowiska pracy do potrzeb osób uczących się. Jednym z tych sposobów jest umowa zlecenie, która w przypadku studenta wiąże się z brakiem konieczności odprowadzania za niego składek. Nie jest to jednak do końca prawda, gdyż kwestię kluczową odgrywa tutaj wiek zatrudnionego. Wprawdzie pracownik, który studiuje i nie skończył jeszcze 26. roku życia, jest traktowany jak osoba ucząca się, jednak wraz z ukończeniem 26 lat, niezbędne jest odprowadzanie składek tak, jakby dana osoba wcale nie miała statusu studenta. Po ukończeniu 26. roku życia, student zatrudniony na umowę zlecenie podlega takim samym prawom jak inni pracownicy, między innymi obowiązkowym ubezpieczeniom: rentowemu, emerytalnemu, wypadkowemu i zdrowotnemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Pracodawca jest zobowiązany zgłosić pracownika do ubezpieczeń tuż po wykreśleniu zatrudnionego z listy studentów, czyli najczęściej od następnego dnia po obronie pracy dyplomowej oraz od dnia ukończenia życia. Bez składek przeznaczonych do ZUS, koszty utrzymania pracowników znacznie się obniżają, a sam student może liczyć na korzystniejsze wynagrodzenie – zwłaszcza jeśli wymiar czasu pracy na umowę zlecenie to przykładowo kilkanaście godzin tygodniowo. Trzeba pamiętać, że umowa zlecenie podlega regulacjom o płacy minimalnej. Według rozporządzenia Rady Ministrów, zleceniobiorca-student za każdą godzinę pracy powinien otrzymać co najmniej zł brutto. Brak oskładkowania pracy studenta podwyższa zarobki netto, gdyż z jego płacy odprowadza się jedynie zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. W pozostałych przypadkach studenci mogą liczyć nie tylko na duże zainteresowanie pracodawców, ale i na idące za umową cywilnoprawną korzyści materialne, które można łatwo obliczyć za pomocą kalkulatora kosztów umowy zlecenie. Stosunkowo wyższe wynagrodzenie netto przy zatrudnieniu na umowę zlecenie miewa jednak swoje minusy, z których każdy student podejmujący pracę powinien zdawać sobie sprawę. Umowa zlecenie zawarta z uczniem lub studentem Sama umowa zlecenie w swojej istocie przewiduje, że zatrudniony powinien sumiennie wykonywać swoje obowiązki, nawet bez stałego nadzoru bezpośredniego przełożonego. Z definicji wynika również, że zleceniobiorca posiada większą decyzyjność w sposobie organizacji własnej pracy niż etatowy pracownik. Może także swobodniej określać ramy czasowe dziennego wykonywania obowiązków. Z drugiej strony, umowa zlecenie dla studenta wiąże się z brakiem prawa do urlopu wypoczynkowego i wspomnianego ubezpieczenia chorobowego. Umowa zlecenie to także brak ochrony przed nagłym wypowiedzeniem – wykonywanie zlecenia może przerwać w każdej chwili zarówno zleceniodawca, jak i zleceniobiorca, co w konkretnych sytuacjach może przyjmować korzystny obrót, a w innych negatywny. Student decydujący się na daną posadę powinien zdawać sobie sprawę z tego, co odróżnia umowę zlecenie od innych rodzajów umów. Umowa zlecenie może być zarówno odpłatna, jak i nieodpłatna, a ze względu na to, że nie ma wymaganej formy pisemnej umowy, warto postarać się o stworzenie jej z pracodawcą. Umowa zlecenie to również brak ścisłego podporządkowania i konieczności wykonywania pracy w określonych godzinach. W praktyce jednak umowa zlecenie w kwestiach wykonywania obowiązków przez studenta wygląda niemalże identycznie jak w przypadku umowy o pracę. Właśnie dlatego, wiele osób aktywnych zawodowo, nie jest zwolennikami umów cywilnoprawnych. Kto nie jest uznawany za studenta? Zatrudnienie studenta na umowie w większości przypadków łączy się tylko z odprowadzaniem z tej umowy zaliczek na podatek dochodowy. Nie jest to umowa oskładkowana i pracodawca nie musi odprowadzać z niej składek na ubezpieczenie zdrowotne czy emerytalne. Ta ulga znika jednak w dwóch bardzo konkretnych przypadkach. Gdy osoba dalej traci status studenta lub gdy ukończyła 26 rok życia, wtedy jej umowa zlecenie jest w pełni oskładkowana. Może nastąpić to w przypadku skreślenie z listy studentów danej uczelni lub w momencie złożenie i obrony egzaminu dyplomowego. Zatrudnienie studenta na minimalne wynagrodzenia - minimalna stawka godzinowa Umowy zlecenie podpisywane ze studentami są korzystne od strony tzw. kosztów pracy. Często też podejmujący je studenci, zbierający swoje pierwsze zawodowe doświadczenia nie mogą dyktować warunków płacowych. Nie oznacza to jednak dowolności dla pracodawców. Umowy te podlegają regulacjom płacy minimalnej. I zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów stawka godzinowa nie może wynosić mniej niż 13,70 zł. brutto. Jakie prawa ma student zatrudniony na umowę zlecenie? Jak zaznaczyliśmy wcześniej warto pamiętać, iż przy umowie zlecenie mamy prawo do minimalnej stawki godzinowej. To jednak nie jedyna prawo jakie nam przysługuje. Ponieważ jest to forma umowy cywilnej , której forma polega na wykonaniu określonej czynności (zlecenia) w określonym czasie i za określone wynagrodzenie. Nie mamy więc obowiązku przychodzenia do racy w regularnych godzinach i spędzania w niej codziennie 8 godzin. Zadanie stanowiące przedmiot umowy zlecenie można realizować z dowolnego miejsca. A jeśli wymaga to przebywania w siedzibie firmy, pracodawca musi zapewnić na dowolność godzinową w tej kwestii. Kiedy umowę zlecenie ze studentem należy oskładkować? Składki przy umowie zlecenie ze studentem są obowiązkowe po ukończeniu przez niego 26 roku życia lub po obronie pracy dyplomowej. Tzw. „ozusowanie” obejmuje następujące składki: rentową, emerytalną, wypadkową, zdrowotną. Ostatnie składka, chorobowa, przy umowie zlecenie jest dobrowolna i o jej odprowadzanie lub nie, może samodzielnie zdecydować pracownik Standardowe opodatkowanie umowy zlecenia studenta lub ucznia do 26 roku życia Umowa zlecenie osoby poniżej 26 roku życia posiadającej status ucznia lub studenta jest opodatkowana tylko podatkiem dochodowym PIT. Odpowiednią zaliczkę na ten podatek pobiera pracodawca i odprowadza na rachunek urzędu skarbowego. Stawka wynosi tutaj 17% i obliczana jest od przychodu, po odjęciu kosztów uzyskania (20% lub 50%) oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne jeśli zostały pobrane. Jeśli natomiast kwota umowy nie przekracza 200 zł, pobiera się zryczałtowaną 17% składkę podatku dochodowego bez żadnych odliczeń. Na koniec roku warto też pamiętać i sprawdzić by nasz pracodawca przygotował nam i wystawił odpowiednie zeznanie PIT dotyczące naszych dochodów z umowy zlecenie za dany rok podatkowy. Sprawdź koniecznie jak napisać wzór CV dla studenta? oraz cv dla studenta jak napisać przykłady cv dla studentów Często się mówi, że umowa zlecenie razem z umową o dzieło to tak zwane “umowy śmieciowe”. Trzeba jednak zauważyć, że jest to perspektywa osób poszukujących stałego zatrudnienia. W przypadku studentów, umowy zlecenie mogą stanowić optymalne rozwiązanie. Umowa zlecenie jest elastyczna – tak samo jak student, wystarczy jedynie wiedzieć, na co zwrócić szczególną uwagę, aby zapewnić sobie jak najkorzystniejsze warunki zatrudnienia i określić swoje oczekiwania względem pracodawcy.

Przy obecnych warunkach na rynku pracy wielu studentów decyduje się na podjęcie pracy już w trakcie nauki. Dla przedsiębiorców często jest to korzystne rozwiązanie, ponieważ koszt zatrudnienia takiego pracownika na umowę zlecenie jest dużo niższy. Jak wynika z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - student, który pracuje na podstawie umowy zlecenia, a nie ukończył jeszcze 26. roku życia, nie podlega żadnym składkom społecznym. Jednak warto się zastanowić, czy wystarczy jedynie legitymacja studencka, jako dowód posiadania statusu studenta? Problem powstaje, w sytuacji kiedy student wykonuje zlecenie w okresie pomiędzy I a II stopniem studiów, gdyż ZUS domaga się jego oskładkowania. Uważa bowiem, że zachowanie praw studenta nie jest tożsame z posiadaniem statusu studenta. Definicja studenta według prawa Zgodnie z regulacjami Ustawy z 27 lipca 2005 roku prawo o szkolnictwie wyższym studentem jest osoba kształcąca się na studiach wyższych od daty immatrykulacji (akt przyjęcia w poczet studentów uczelni oraz złożenie ślubowania), do momentu: złożenia egzaminu dyplomowego, złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu (dla kierunków: lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i weterynarii), zaliczenia ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki (dla kierunku farmacja), skreślenia z listy studentów. Jednak z powyższych informacji nie wynika jednoznacznie jak należy potraktować osobę, która skończyła pierwszy stopień studiów oraz dostała się na stopień wyższy i jego legitymacja studencka jest "podbita" do końca października. Nie wiadomo bowiem, czy w okresie od obrony do ponownego rozpoczęcia nauki jest studentem. Zdanie ZUS a legitymacja studencka Zakład Ubezpieczeń Społecznych bezdyskusyjnie uznał, że zarobki uzyskane z tytułu pracy na umowę zlecenie powinny być oskładkowane na zasadach ogólnych. W stworzonym przez ZUS poradniku - “Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym (...)” twierdzi, że “(...) w okresie pomiędzy ukończeniem studiów I stopnia a datą immatrykulacji na studia II stopnia albo 30 września, jeśli immatrykulacja następuje później niż 1 października, obowiązek ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenia ustala się na zasadach ogólnych.” Organizacje studenckie są przeciwne Według organizacji studenckich podleganie składkom ubezpieczeniowym podczas umowy zlecenia w okresie pomiędzy pierwszym a drugim stopniem studiów jest błędne, ponieważ ich zdaniem zachowanie praw studenta jest tym samym, co posiadanie statusu studenta. W tym celu ZUS doprecyzował swoje stanowisko wskazując, że z art. 167 ust. 2a ustawy prawo o szkolnictwie wyższym wynika, że osoba zachowuje prawa studenta do 31 października tego roku, w którym ukończyła studia I stopnia. Legitymacja studencka jest ważna do końca października. Jednak, jak wspomniano na wstępie nie jest to tożsame z posiadaniem statusu studenta w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 18k ww. ustawy. Płacić czy nie płacić? Niestety orzecznictwo sądowe w tej kwestii stoi po stronie ZUS. Jeżeli przedsiębiorca nie będzie opłacał składek ubezpieczeniowych od umowy zlecenia, zawartej ze studentem w okresie pomiędzy pierwszym a drugim stopniem studiów - w przypadku kontroli może zostać zakwestionowana prawidłowość obliczania składek. W efekcie końcowym, może się to wiązać z koniecznością zapłaty zaległych zobowiązań do ZUS, wraz z odsetkami.

status ucznia a umowa zlecenie